Քիմիական նյութերի օգտագործումը ցուցարարների դեմ անօրինական էր և վտանգավոր․ ՎԵԻԱ

«Մինչև հիմա անհայտ է, թե ինչ քիմիական նյութեր է օգտագործել ՆԳՆ-ը ցուցարարների դեմ։ Հանրային տեղեկատվություն խնդրելու համար մենք 2025 թվականի հունվարի 28-ին կապ հաստատեցինք Վրաստանի ՆԳՆ-ի հետ՝ այս մասին հարցով, սակայն պատասխան չստացանք։

Օգտագործված քիմիական նյութերի բաղադրությունը անհայտ է, այդ թվում՝ բժիշկների համար, ովքեր պետք է բժշկական օգնություն ցուցաբերեին տուժածներին։

ՎԵԻԱ-ն այս հարցն ուղղել է նաև Առողջապահության նախարարությանը, որը փետրվարի 19-ին պատասխանել է, որ նախարարությունը տեղեկություններ չունի ոստիկանական գործողություններում օգտագործված քիմիական նյութերի մասին։ Առողջապահության նախարարության պատասխանի համաձայն՝ վերոնշյալ տեղեկատվությունը Ներքին գործերի նախարարությունից չի պահանջվել՝ «անհրաժեշտության բացակայության պատճառով», - ասել է Նոնա Քուրդովանիձեն։

Ներքին գործերի նախարարությունը քիմիական գրգռիչ նյութերը խառնել է արցունքաբեր գազի և ջրցանի հետ։ Գազ օգտագործելիս ցուցարարներին հաճախ խոչընդոտում էին տարածքից դուրս գալը, իսկ ոստիկանությունը նաև փակում էր ելքերը։ Նույն վայրում մի քանի անգամ արցունքաբեր գազ է կիրառվել, ինչն արգելված երևույթ է։ Նաև՝ հանկարծակի, խիտ ամբոխի մեջ, ինչը ստեղծել է հրմշտոցի վտանգ։ Գազի պարկուճները ուղղված էին դեպի ցուցարարները, ինչպես նաև նետվում էին շենքերի տանիքներից։

«Քիմիական գրգռիչների օգտագործումը անօրինական էր և որոշ դեպքերում հավասարազոր էր ոչ պատշաճ վերաբերմունքի։ Այնուամենայնիվ, ոչ ոք պատասխանատվության չի ենթարկվել դրա համար։ Հատկապես մտահոգիչ է, որ «Վրացական երազանքի» կառավարությունը դիմել է նման անօրինական և վտանգավոր մեթոդների՝ խաղաղ բողոքի ցույցերը ճնշելու համար։ Սա ևս մեկ անգամ ընդգծում է հավաքների և խոսքի ազատության դեմ գործողությունների համակարգված, կազմակերպված և հանցավոր բնույթը», - ասել է Երիտասարդ իրավաբանների ասոցիացիայի նախագահը։

Տուժածների խոսքով՝ 2024 թվականի նոյեմբեր-դեկտեմբեր ամիսներին օգտագործված արցունքաբեր գազը ցավի և ախտանիշների շատ ավելի բարձր ինտենսիվություն է առաջացրել, քան 2024 թվականի գարնանային բողոքի ցույցերի ժամանակ։

Քիմիական գրգռիչների ազդեցությունը որոշ մարդկանց մոտ առողջական խնդիրներ է առաջացրել և բուժում է պահանջվել։

«Իմ դեպքում սուր հետևանքները մի փոքր ուշ ի հայտ եկան և գագաթնակետին հասան այս օրերին, չնայած ախտանիշները անմիջապես նկատվեցին դեկտեմբերին։ Ես հոսպիտալացման կարիք ունեցա արյան անալիզում թրոմբոցիտների կտրուկ անկման պատճառով։ Ախտանիշները հիմնականում ուժեղ թուլություն, մաշկի վրա կապտուկներ և կարմիր ուռուցիկներ էին, ինչպես նաև վերքերից առատ արյունահոսություն։ Ես չկարողացա ժամանակին դիմել բժշկի, և արդյունքում իմ վիճակը վատացավ, բայց, բարեբախտաբար, ես բուժվեցի և ավելի լավ եմ։ Նրանք, ովքեր գազային հարձակման ժամանակ բողոքի ցույցերին էին, պետք է զգոն լինեն իրենց առողջական վիճակի ցանկացած փոփոխության դեպքում։

Արյան մեջ թրոմբոցիտների կտրուկ անկումը կարող է արյունահոսություն առաջացնել ոչ միայն մաշկի, այլև կենսական օրգանների, այդ թվում՝ ուղեղի վրա, և կարող է մահացու լինել։

Մարդիկ մեզ թունավորեցին մինչև մահ և այնքան թալանեցին, որ նույնիսկ բուժման համար գումար չթողեցին», - գրում է տուժած ցուցարարներից մեկը՝ Նինո Խարչիլավան։

Չնայած բազմաթիվ հարցումներին՝ Առողջապահության նախարարությունը չի հրապարակել տեղեկատվություն այն մասին, թե քանի վիրավոր ցուցարար է օգնություն խնդրել կլինիկաներից խաղաղ բողոքի ցույցերի բռնի ճնշման օրերին։